Norveç’in Troms bölgesinde Mowi adlı deniz ürünleri şirketine ait bir balık çiftliğinde yaşanan kaza, 27.000 çiftlik somonunun kaçmasına neden oldu. Yetkililer, firari balıkların yakalanması için geniş çaplı bir operasyon başlatırken, yerel balıkçılara balık başına 36 sterlin (500 Norveç kronu) ödül verileceği duyuruldu. Olay, hem çevresel hem de ticari açıdan büyük bir endişeye yol açtı.
Kaçış Nasıl Gerçekleşti?
Olay, Troms bölgesindeki bir balık çiftliğinde meydana geldi. Mowi firmasına ait çiftlikte, somonların tutulduğu kafeslerin bağlaması kopunca, on binlerce balık denize karıştı. Şirket yetkilileri, kaçışı Pazar günü fark edip yetkililere bildirdi. Norveç Balıkçılık Müdürlüğü, durumun vahametini değerlendirerek, firari somonların yakalanması için daha fazla bölgeyi kapsayan bir operasyonun başlatılmasına izin verdi.
Mowi firmasının yetkilileri konuyla ilgili şu açıklamayı yaptı:
“Bu tür kazalar nadiren yaşanır, ancak çevresel etkileri göz önünde bulundurarak, mümkün olan en kısa sürede firari balıkları yakalamak için yetkililerle ve yerel balıkçılarla iş birliği içindeyiz. Doğal dengeyi korumak adına gereken tüm önlemleri alacağız.”
Çevrecilerden Uyarı: Doğal Somon Popülasyonu Tehlikede!
Olayın ardından çevreci kuruluşlar ve bilim insanları, çiftlik somonlarının kaçışının Norveç’in doğal ekosistemine ciddi zarar verebileceği konusunda uyarılarda bulundu. Uzmanlar, çiftlik somonlarının yabani somonlarla melezlenmesi durumunda ortaya çıkan yeni nesillerin hayatta kalma oranının çok düşük olduğunu belirtiyor.
Norveç Deniz Araştırmaları Enstitüsü’nden Prof. Erik Johansen, bu durumu şu sözlerle açıkladı:
“Çiftlik somonları genetik olarak farklıdır ve doğada uzun süre hayatta kalmaları beklenmez. Ancak, yumurtlama alanlarına girdiklerinde yabani somonlarla rekabete girerek onların neslini tehdit edebilirler. Geçmişte benzer olaylar yaşandığında, yerel somon popülasyonlarında ciddi düşüşler gözlemledik.”
Norveç’te son yıllarda yabani somon popülasyonu büyük bir azalma gösterdi. 2024 yılında yapılan araştırmalar, ülkedeki yabani somon sayısının rekor seviyede düştüğünü ortaya koydu. Bunun sonucu olarak, 33 farklı nehirde somon avı yasaklandı. Çevreciler, bu kaçışın doğal somon stoklarını daha da tehlikeye atacağını savunuyor.
Balıkçılara Büyük Teşvik: 36 Sterlin Ödül!
Firari somonların hızla yakalanması için yerel balıkçılar devreye sokuldu. Mowi firması, her yakalanan balık başına 500 Norveç kronu (yaklaşık 36 sterlin) ödeme yapacağını açıkladı. Bu durum, bölgedeki birçok balıkçının ilgisini çekti ve denizde firari somonları avlamak için büyük bir çaba başladı.
Bölgedeki balıkçılardan Ole Hansen, konuyla ilgili olarak şunları söyledi:
“Bu olay biz balıkçılar için hem bir fırsat hem de bir sorumluluk. Çiftlik somonlarının denizde uzun süre kalmasına izin verirsek, ekosisteme büyük zarar verirler. Biz de doğayı korumak adına elimizden geleni yapacağız.”
Öte yandan, bazı çevreciler bu yöntemin yetersiz olduğunu ve devletin daha geniş çaplı önlemler alması gerektiğini savunuyor. Norveç Balıkçılık Müdürlüğü, durumu yakından takip ettiklerini ve firari somonların yakalanma oranına göre yeni kararlar alacaklarını duyurdu.
Deniz Ürünleri Endüstrisi ve Riskler
Balık çiftlikleri, Norveç ekonomisi için büyük bir önem taşıyor. Ülke, dünyanın en büyük somon üreticilerinden biri ve yıllık milyarlarca dolarlık bir ihracata sahip. Ancak bu tür kaçış olayları, hem çevresel hem de ekonomik riskleri beraberinde getiriyor.
Çiftlik balıkları doğaya kaçtığında, deniz ekosisteminde ciddi bozulmalara neden olabiliyor. Ayrıca, hastalık taşıyan bazı çiftlik balıkları yabani türler için tehdit oluşturabiliyor. Norveç hükümeti, bu tür olayların tekrar yaşanmaması için yeni güvenlik önlemleri üzerinde çalıştıklarını açıkladı.
Firari Somonlar Ne Kadar Hızla Yakalanacak?
Şu an için 27.000 firari somonun ne kadarının yakalandığına dair kesin bir bilgi bulunmuyor. Balıkçılar denizde avlanmaya devam ederken, yetkililer sürecin hızlandırılması için ek önlemler almayı değerlendiriyor.
Norveç’te yabani somon popülasyonunun korunması adına alınacak önlemler, gelecekte bu tür olayların ekosistem üzerindeki etkisini azaltmak için büyük önem taşıyor. Somon kaçışının sonuçları, önümüzdeki aylarda daha net bir şekilde ortaya çıkacak.
