Yeni eğitim-öğretim döneminin başlamasıyla birlikte on binlerce çiçeği burnunda üniversiteli de yaşadıkları kentlerden ayrılarak eğitimlerini sürdürecekleri şehirlerin yolunu tuttular. ‘Yeni üniversitelilerin’ çoğunluğu gittikleri kentlerde yurtlarda kalmayı tercih ederken birçoğu da yurt imkanlarının kısıtlı olması, özel yurtların yüksek ücretleri gibi nedenlerle ev bulma derdine düşüyor. Fakat ev kiralamak öğrenciler için kolay değil. Çünkü her yıl Eylül ayında ortaya çıkan öğrencilerin “barınma” sorununa paralel “fırsatçılar” da harekete geçiyor. Örneğin piyasa değeri 500 lira olan bir evin kirası öğrenciler söz konusu olduğunda 1000 liraya yani iki katına kadar çıkabiliyor.
kira-orta
İSYAN ETTİREN İLANLAR!
İnternetteki ilan siteleri bu fırsatçılığın örnekleri ile dolu. Mesela yaklaşık 20 bin yüksek öğretim öğrencisinin bulunduğu Gümüşhane’den verilen bir satılık/kiralık ev ilanı görenleri isyan ettirdi. Gümüşhane Üniversitesi’ne yakın bölgedeki TOKİ konutlarında olduğu vurgulanan ev için aynen şu ifadelere yer veriliyor; “Dairemiz 1. Etap konutlarında … olup sürekli güneş alan konumdadır. Doğalgazlı, ısı yalıtımı ve asansörlü olan dairemiz net 120 metkrekaredir. Şu an içerisinde mülk sahibi oturmaktadır. Alan kişi kiraya vermek istediği takdirde aileye 800-900 lira arası üniversiteye yakın olması nedeniyle öğrenciye 1.500-2000 lira arası kiraya verebilmektedir. Satış fiyatı 190 bin lira olup az da olsa pazarlık payı mevcuttur. Satılması durumunda ev hemen boşaltılabilir.”
“SUÇ DEĞİL AMA AYIP”
Peki bu ‘fırsatçılık’ suç mu? Yasal olarak neler yapılabilir? Konuyla ilgili sozcu.com.tr’ye konuşan Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz “Serbest piyasa ekonomisinde bu suç değil. Ancak bu etik olduğu anlamına gelmez. Maalesef böyle fırsatçılar mevcut. Maalesef yasal ancak etik değil. Ayıp…” diye konuştu. Söz konusu konutun ancak rayiç bedelinin çok üstünde satılması ya da kiraya verilmesi gibi bir durumda suç durumunun ortaya çıkabileceğini belirten Kiraz, öğrencilere de yasal haklarını hatırlatarak, “fırsatçılara kanmayın” çağrısında bulundu.
kiraci
PEKİ ÖĞRENCİLERİN HAKLARI NELER?
‘Ucuza ev’ bulamasalar da öğrencilerin de tıpkı diğer vatandaşlar gibi ‘kiracı’ hakları bulunuyor. İşte uzmanların hatırlattığı o ‘haklar’
-Öğrenciler ev kiralarken sadece evin oda sayısına ve kira tutarına bakıyorlar. Oysa evin eski kiracısının neden çıktığı, evin temel sorunları, kiralık dairenin olduğu mahalle ya da semtin nasıl olduğu gibi çeşitli araştırmalar yapmalılar. Dikkatlice okudukları ve onlara belli haklar sağlayan kira sözleşmesi imzalamalılar. Haklarından habersiz olarak ev sahibi ve apartman yöneticilerinin çeşitli baskılarına boyun eğmek zorunda kalabiliyorlar.
-Öncelikle ev tutan öğrencinin kanun karşısında herhangi bir aileden farkı yok. Sözleşmede kiralayan olarak adı geçer ve sözleşmede belirtilen süre boyunca ev sahibi ona evi kullandırmak zorundadır. Öğrencilerin evden çıkartılabilmeleri için kirayı birçok kez geciktirmeleri ya da ödememeleri, apartman huzurunu bozan davranışlar sergilemeleri, ev diye tuttukları yeri iş yeri olarak kullanması gibi durumlardan birini ya da birkaçını yapıyor olması gerekiyor. Bu durumlarda da hukuki süreç işlemeye başlıyor.
-Eğer sözleşmenizin bitimine bir ay kala ev sahibi sözleşmeyi yenilemeyeceğine dair ihtar çekmemişse, siz de böyle bir ihtar çekmemişseniz sözleşme bir yıl daha uzuyor.
-Eve herhangi bir zarar vermediyseler veya kira ödemelerini düzgün yaptılarsa ev sahibi depozitoyu iade etmek zorundadır.
