Dijital haklar ve internet özgürlüğü üzerine çalışmalar yürüten Access Now, 2024 yılına ilişkin küresel internet kesintileri raporunu yayımladı. Rapora göre, geçen yıl hükûmetlerin internet erişimini engelleme girişimleri rekor seviyelere ulaştı. Listenin başında Myanmar yer alırken, Türkiye‘de de üç kez hükûmet kaynaklı internet kesintisi yaşandığı tespit edildi.
Myanmar Zirvede: Neredeyse 4 Günde 1 Kesinti
Rapora göre Myanmar, 2024 yılında toplam 85 kez internet kesintisi uygulayarak dünya genelinde en fazla kesinti yapan ülke oldu. Bu, neredeyse her 4 günde bir internetin kesildiği anlamına geliyor. Myanmar’daki askeri yönetimin baskı politikaları çerçevesinde internet erişimini kontrol altında tuttuğu ve özellikle muhalif grupların organize olmasını engellemek için sık sık kesinti uyguladığı belirtiliyor.
Hindistan İkinci Sırada Yer Aldı
Myanmar’ı 84 internet kesintisiyle Hindistan takip etti. Hindistan’da özellikle Cemmu ve Keşmir bölgesinde güvenlik gerekçesiyle sık sık internet erişimi kesildi. Hükûmet, bölgede çıkan protestolar ve güvenlik sorunları nedeniyle kesintileri savunurken, insan hakları örgütleri bu uygulamaların bilgiye erişim hakkını ihlal ettiğini belirtiyor.
Diğer Ülkelerde de Kesintiler Yaygınlaştı
Listenin üçüncü sırasında Pakistan (21 kesinti) yer alırken, Rusya (13 kesinti) ve Ukrayna (7 kesinti) gibi ülkeler de dikkat çekti. Özellikle Rusya’da, hükümetin savaş politikalarını eleştiren bağımsız medya kuruluşlarını sansürlemek amacıyla interneti kısıtladığı ifade ediliyor.
Orta Doğu’da ise Filistin (6 kesinti), Irak (5 kesinti), Ürdün (4 kesinti) ve Sudan (4 kesinti) gibi ülkelerde de internet kesintileri uygulandı. İsrail-Filistin çatışmaları sırasında Gazze’de internetin kesilmesi, sivillerin bilgiye ulaşmasını ve dış dünyaya seslerini duyurmasını engelledi.
Türkiye’de 3 Kez Hükûmet Kaynaklı Kesinti Yaşandı
Rapora göre, Türkiye’de 2024 yılında hükûmet kaynaklı üç internet kesintisi yaşandı. Ancak Access Now, bu kesintilere ilişkin detaylı bilgi vermedi. Türkiye’de geçmiş yıllarda protestolar, terör saldırıları veya seçim dönemlerinde internet kesintileri yaşandığı biliniyor. Yetkililer, bu tür uygulamaların güvenlik nedeniyle yapıldığını belirtirken, eleştirmenler ise internet kesintilerinin ifade özgürlüğüne zarar verdiğini ve demokratik süreçleri sekteye uğrattığını savunuyor.
İnternet Kesintileri Küresel Bir Sorun Haline Geliyor
Access Now’un raporuna göre, dünya genelinde internet kesintileri giderek daha fazla bir sansür ve kontrol aracı haline geliyor. Hükûmetler, genellikle siyasi krizler, toplumsal olaylar veya seçim süreçlerinde internet erişimini engelleyerek halkın organize olmasını ve bilgiye ulaşmasını zorlaştırıyor.
Ancak bu tür kesintiler, yalnızca bireylerin haklarını ihlal etmekle kalmıyor; aynı zamanda ekonomiye de büyük zarar veriyor. Özellikle dijital ekonomiye bağımlı ülkelerde internet kesintileri, milyonlarca dolarlık kayıplara neden olabiliyor.
Uzmanlar, internet kesintilerine karşı uluslararası düzenlemelerin geliştirilmesi gerektiğini ve bireylerin VPN gibi alternatif yöntemlerle erişim sağlamayı öğrenmesi gerektiğini belirtiyor.
2024 yılı, internet kesintilerinin yaygınlaştığı bir yıl olarak kayıtlara geçti. Özellikle Myanmar, Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerde internetin sık sık kesildiği görüldü. Türkiye’de de üç kez hükûmet kaynaklı internet kesintisi yaşanması, ülkedeki dijital haklar ve özgürlükler açısından dikkatle takip edilmesi gereken bir gelişme olarak değerlendiriliyor. İnternetin temel bir hak olduğu görüşü yaygınlaşırken, hükûmetlerin bu tür kesintilere başvurması, küresel çapta dijital özgürlükler konusundaki endişeleri artırıyor.
