CHP Yalova Milletvekili Tahsin Becan’ın Ticaret Bakanlığı’na zincir marketlerin yarattığı haksız rekabete ilişkin verdiği soru önergesine bakanlıktan yanıt geldi. Becan’ın özellikle zincir marketlerin her ürünü satabilmesi sebebiyle ortaya çıkan rekabet sorunları ve bunun esnaf üzerindeki olumsuz etkileri konusunda yönelttiği sorulara verilen yanıtta, çarpıcı veriler paylaşıldı.
Bakanlık, Esnaf ve Sanatkârlar Bilgi Sistemi’nden (ESBİS) elde edilen verilere dayanarak, son 10 yılda (2015-2024) 24.711 esnaf işletmesinin açıldığını, buna karşılık 18.342 esnaf işletmesinin kapandığını belirtti. Bu durum, zincir marketlerin yarattığı rekabet ortamının esnaf için sürekli bir tehdit oluşturduğuna işaret ediyor.
Tahsin Becan’ın Bakanlığa Yönelttiği Sorular
Tahsin Becan, özellikle zincir marketlerin esnafın ticari faaliyetlerini olumsuz etkileyen uygulamalarını vurgulayarak Bakanlığa şu soruları yöneltti:
- Bakanlığınızın zincir marketlere sağladığı ve sunduğu destekler nelerdir?
- Bakanlık, küçük esnafımıza zincir marketlerle rekabet edebilmesi için hangi önlemleri almıştır?
- Bakanlığınızın zincir marketleri denetleme faaliyetleri nelerdir? Bu kapsamda Yalova’da son 5 yılda verilen cezaların tutarı ve ceza nedenleri nelerdir?
- Yalova ilinde zincir market sayısı kaçtır? Açılmak üzere başvuru yapmış kaç zincir market daha bulunmaktadır?
- Son 10 yılda Yalova’da kapanan küçük ölçekli esnaf sayısı kaçtır?
Bakanlığın Yanıtı: Denetimler ve Zincir Market Sayısı
Ticaret Bakanlığı, bugüne kadar 81 ilde ticaret il müdürlükleri aracılığıyla 120 binden fazla işletme ve 830 binden fazla ürünü denetlediğini belirtti. Yalova ilinde ise bu denetimler kapsamında 600 işletme ve 12.500 ürün incelemeye tabi tutuldu. Ayrıca Yalova’da 296 ulusal zincir market şubesinin bulunduğu ve başvuru aşamasında olan zincir market sayısının ise netleşmediği ifade edildi.
Bakanlık ayrıca zincir marketlerin denetim ve cezalandırma faaliyetlerinin sürdüğünü, ancak bu konuda daha fazla bilginin verilmediğini belirtti. Bu eksik bilgi, Becan’ın çağrısında dile getirdiği gibi, konuya daha ayrıntılı ve kapsamlı bir yaklaşım ihtiyacını ortaya koyuyor.
Becan’dan Önemli Çağrı
Tahsin Becan, yanıtın ardından yaptığı değerlendirmede, küçük esnafın korunması için zincir marketlerin sattığı ürünlere belirli bir sınırlama getirilmesinin zaruri olduğunu ifade etti. “Nasıl ki mobilyacılar gıda maddesi, manavlar elektronik eşya satmıyor, marketlerin de her ürünü satabilmesi kabul edilemez” diyen Becan, zincir marketlerin sadece belirli kategorilerde faaliyet göstermesi gerektiğini savundu.
Becan, bu sorunun sadece Yalova’nın değil, tüm Türkiye’nin ortak bir meselesi olduğunu belirtti ve bu konuda siyasi partiler, esnaf odaları ve ilgili kurumların bir araya gelerek somut adımlar atması gerektiğini vurguladı. Küçük ölçekli esnafların ticari hayatını sürdürebilmesi için kapsamı geniş çözüm önerilerinin üretilmesi gerektiği de altı çizilen bir diğer önemli konu oldu.
